Douanefraude: nieuwe, krachtige tools voor EU-opsporingsambtenaren

01/09/2016

PERSBERICHT Nr. 16/2016

PDF version (189.13 KB)

Stel, de Europese Unie heft invoerrechten op een bepaald product, bijvoorbeeld zonnebrillen, uit een Aziatisch land. Plotseling daalt de invoer van zonnebrillen uit dat land, maar worden er aanzienlijk meer zonnebrillen ingevoerd vanuit een buurland. Toeval? Niet voor de opsporingsambtenaren van OLAF, die met de modernste middelen kunnen nagaan of er fraude in het spel is. Bedrijven kunnen dus niet zomaar invoerrechten ontwijken met valse aangiften over de oorsprong van hun goederen.

Bij zulke internationale zaken is het cruciaal om een compleet beeld te hebben van de weg die een bepaalde partij producten heeft afgelegd. Vanaf 1 september kunnen opsporingsambtenaren in alle EU-landen nieuwe IT-tools gebruiken om douanefraude nog doeltreffender aan te pakken. Door een aanpassing van de douaneregels krijgen de opsporingsdiensten namelijk de beschikking over nieuwe databases die precies registreren welke route containers op zeeschepen afleggen, met alle details over de goederen die de EU binnenkomen, passeren of verlaten. Dankzij deze nieuwe tools kunnen de EU en alle lidstaten verdachte zendingen beter volgen en douanefraude sneller opsporen.

"Douanefraude is een grote verliespost voor de overheid die we slim en doeltreffend moeten aanpakken", aldus commissaris Kristalina Georgieva, die erg tevreden is over de nieuwe regels. "Met de nieuwe IT-tools kunnen de instanties dit probleem beter bestrijden, zonder de reguliere handel te verstoren".

Douanefraude, bijvoorbeeld door een valse aangifte van de oorsprong, waarde of aard van ingevoerde producten, schaadt de financiële belangen van de EU. Omdat zulke fraude altijd een internationaal karakter heeft, is samenwerking tussen douaneautoriteiten van essentieel belang.

In de praktijk kunnen er dankzij de wetswijziging die vandaag in werking treedt, twee nieuwe databases in gebruik worden genomen. Zo hebben de opsporingsbeambten voortaan toegang tot Container Status Messages, een database met een overzicht van de verplaatsingen van over zee vervoerde containers. De gegevens komen rechtstreeks van de zeeschepen. Daarnaast is er Import-Export-Transit, een database met gegevens over goederen die de EU binnenkomen, verlaten of passeren. Uitvoergegevens worden alleen verzameld voor gevoelige producten als tabak, alcohol en brandstoffen. Douaneambtenaren en het EU-bureau voor fraudebestrijding (OLAF) kunnen de gegevens uit beide databases vergelijken om mogelijke fraudepatronen op te sporen. Zo kunnen ze dus meer fraudegevallen ontdekken.

Bovendien zorgt de wetswijziging ervoor dat het OLAF-onderzoek sneller verloopt omdat EU-landen alle relevante documenten binnen een bepaalde termijn moeten verstrekken. Ook wordt het makkelijker om informatie uit andere landen als bewijsmateriaal te gebruiken in nationale gerechtelijke procedures.

Achtergrond

De nieuwe regels leveren de rechtsgrond op basis waarvan de EU-landen en de Europese Commissie elkaar kunnen helpen en informeren bij opsporing, preventie en onderzoek van douanefraude. En OLAF kan op grond van deze regels met de douaneautoriteiten van de EU-landen, en ook met sommige landen buiten de EU, regelmatig gezamenlijke douaneoperaties verrichten.

OLAF: opdracht, bevoegdheden en taken

De opdracht van OLAF is fraude met EU-geld opsporen, onderzoeken en beëindigen.

OLAF doet dat door:

• onafhankelijke onderzoek naar fraude en corruptie met EU-geld, want het geld van de Europese belastingbetaler moet terechtkomen bij projecten die voor werkgelegenheid en groei in Europa zorgen;
• onderzoek naar ernstig wangedrag van leden en personeel van de EU-instellingen, want de burger moet de Europese instellingen kunnen vertrouwen;
• een krachtig Europees fraudebestrijdingsbeleid.

Als onafhankelijke waakhond kan OLAF onderzoek doen bij vermoedens van fraude, corruptie of andere strafbare feiten die de financiële belangen van de EU schaden, waarbij het gaat om:

• uitgaven van de EU (vooral uit de structuur-, landbouw- en plattelandsontwikkelingsfondsen, maar ook directe uitgaven en internationale hulp);
• bepaalde EU-inkomsten, voornamelijk douanerechten;

• ernstig wangedrag van EU-personeel en leden van EU-instellingen.

Meer informatie:
Alina BUREA                                                        
Woordvoerder                                                    
Europees Bureau voor fraudebestrijding (OLAF)                      
Telefoon: +32(0)2 29-57336                                 
E-mail :olaf-mediaec [dot] europa [dot] eu (olaf-media[at]ec[dot]europa[dot]eu)                      
http://ec.europa.eu/anti-fraud     

Silvana ENCULESCU
Plaatsvervangend woordvoerder
Europees Bureau voor fraudebestrijding (OLAF)
Telefoon: +32(0)2 29-81764
E-mail: olaf-mediaec [dot] europa [dot] eu (olaf-media[at]ec[dot]europa[dot]eu)
http://ec.europa.eu/anti-fraud

Headline image: iStock.com/vale_t