OLAF in 2019: onderzoeken maken einde aan grens- en sectoroverschrijdende fraude

10/09/2020

PERSBERICHT Nr 25/2020

PDF version (371.5 KB)

In 2019 bestaat het Europees Bureau voor fraudebestrijding (OLAF) 20 jaar. Het verslag van OLAF over 2019 toont aan dat het Bureau hard heeft gewerkt aan het opsporen en het beëindigen van steeds complexere grensoverschrijdende fraudeconstructies die gevolgen hebben voor de humanitaire hulp, het milieu, de landbouw en de regionale ontwikkelingsfondsen. Met activiteiten die zich uitstrekken van de bestrijding van corruptie tot het stilleggen van smokkel en namaakproducten heeft OLAF op veel gebieden een belangrijke rol gespeeld bij de bescherming van de Uniebegroting en de Europese burgers.

“Opsporen, beschermen, onderzoeken: al 20 jaar heeft OLAF zijn unieke expertise ten dienste van de EU gesteld, om te waarborgen dat het geld van de belastingbetaler goed wordt besteed en dat fraude, corruptie, smokkel en namaak worden bestreden. Wij blijven op de hoogte van de trends op het gebied van fraude en passen ons aan aan de steeds veranderende fraudepatronen die worden ingezet om misbruik te maken van het geld dat Europa beschikbaar stelt om haar prioriteiten te verwezenlijken. Het succes van OLAF is een belangrijke troef voor Europa, nu de fraudeurs hun pijlen richten op de begroting 2021-2027 van 1,8 biljoen euro, die bedoeld is voor het herstel van Europa van de gevolgen van de COVID-19-pandemie. We hebben de afgelopen jaren al een groeiende tendens waargenomen ten aanzien van fraude met EU-middelen voor ecologische en duurzame projecten. In ons jaarverslag wordt ingegaan op de toenemende werkzaamheden van OLAF bij de bestrijding van milieufraude. Dit is nu des te relevanter, omdat de Green Deal een essentieel onderdeel vormt van de Europese inspanningen voor het herstel”, aldus Ville Itälä, directeur-generaal van OLAF.

Onderzoeksresultaten van OLAF in 2019 in cijfers:

•    OLAF heeft 181 onderzoeken afgerond en 254 aanbevelingen gedaan aan de bevoegde nationale en EU-autoriteiten;
•    OLAF heeft aanbevolen 485 miljoen EUR terug te vorderen voor de EU-begroting;
•    OLAF heeft 223 nieuwe onderzoeken gestart.

Trends in fraudeonderzoek:

In het verslag wordt een overzicht gegeven van de belangrijkste trends die in 2019 zijn ontstaan of voortgezet:

•    collusie en manipulatie van overheidsopdrachten;
•    grensoverschrijdende samenspanning die opsporing bemoeilijkt;
•    regelmatig belagen van projecten in derde landen;
•    voortdurend belagen van onderzoeksfinanciering;
•    smokkel en namaak, met gebruikmaking van complexe grensoverschrijdende netwerken.

Complexe, grensoverschrijdende fraude

Uit het vandaag gepubliceerde verslag blijkt de grote verscheidenheid aan fraudeconstructies die de in 2019 afgesloten onderzoeken van OLAF aan het licht hebben gebracht. Zo werd bijvoorbeeld aanbevolen 3,3 miljoen EUR terug te vorderen nadat OLAF met succes een complexe poging had blootgelegd om een aanbestedingsprocedure voor de aankoop van door het Europees Fonds voor Regionale Ontwikkeling gefinancierde breimachines te misbruiken. Kopers en leveranciers hadden in vier verschillende door de EU gefinancierde projecten samengespannen om machines tegen een kunstmatig hoge prijs te kopen en te verkopen, en de EU-fondsen geld afhandig te maken om dat vervolgens wit te wassen. Verder heeft OLAF in 2019 een onderzoek afgesloten met een aanbeveling tot terugvordering van bijna 1,5 miljoen EUR, die bedoeld was als noodhulp aan door het conflict in Syrië getroffen burgers, maar in plaats daarvan via doortrapte fraude in de zakken van voormalig personeel van een ngo verdween.

Fraude die schadelijk is voor het milieu

Aangezien duurzame ontwikkeling, het aanpakken van de klimaatverandering en de bescherming van het milieu kernprioriteiten zijn voor de Europese Unie, zijn fraudeurs erop gespitst om elke mogelijkheid tot misbruik hiervan uit te buiten. De onderzoeken van OLAF zijn steeds meer gericht op fraude betreffende milieuprojecten of projecten met gevolgen voor het milieu. In het kader van het zogenaamde dieselgate heeft OLAF bijvoorbeeld ontdekt hoe Europees geld voor onderzoek naar lagere voertuigemissies is gebruikt om een motor te ontwikkelen met het beruchte “manipulatie-instrument” waarmee de emissieregels van de EU werden omzeild. In 2019 zijn de handel in bedreigde soorten en de illegale houtkap, en de invoer naar de EU van hout, soms uit beschermde bossen, door onderzoek van OLAF verstoord. De onderzoeken hebben internationale handelscomplotten voor illegale biodiesel, fraude jegens de fondsen voor de opsporing van bosbranden en verscheidene zaken gericht op water- en afvalbeheer aan het licht gebracht. Eén zaak die in 2019 werd afgesloten, betrof het voorwenden van groene kwalificaties om EU-financiering te verkrijgen.

Tabakssmokkel

Vorig jaar heeft OLAF de nationale autoriteiten ondersteund om ruim 251,4 miljoen gesmokkelde sigaretten in beslag te nemen. In 2019 heeft OLAF ook een aantal onderzoeken afgerond naar verdachte zendingen van waterpijptabak die een EU-lidstaat waren binnengekomen. Het verlies aan inkomsten werd geraamd op ongeveer 14 miljoen EUR, waardoor de smokkel van waterpijptabak voor smokkelaars een zeer lucratieve business is. 

Samenwerking met partners, verbetering van fraudebestrijdingsinstrumenten

OLAF blijft investeren in de samenwerking met de nationale autoriteiten van de EU-lidstaten en internationale partners. Een operatie op basis van de inlichtingen van OLAF, met steun van de Spaanse douane en in samenwerking met de Colombiaanse en Mexicaanse autoriteiten, leidde tot de inbeslagname van 400 ton vervalste shampoo uit China, genoeg om verscheidene zwembaden te vullen. Op vergelijkbare wijze heeft OLAF in 2019 gewerkt aan een aantal nieuwe regelingen met internationale instanties en met nationale autoriteiten binnen de EU en daarbuiten. Er is een administratieve regeling met de Europese Rekenkamer ondertekend. Het voorkomen van fraude is altijd van cruciaal belang geweest voor OLAF - en OLAF loopt nog steeds voorop in de preventie van fraude bij zijn werkzaamheden om de nieuwe EU-begroting tegen fraudeurs te beschermen. OLAF heeft meegewerkt aan de vaststelling van de nieuwe fraudebestrijdingsstrategie van de Commissie in april 2019. 

Voor het volledige rapport kunt u hier klikken.

Opdracht, bevoegdheden en taken van OLAF:
De opdracht van OLAF is fraude met EU-geld op te sporen, te onderzoeken en te beëindigen.

OLAF doet dat door:
•    onafhankelijk onderzoek naar fraude en corruptie met EU-geld, want het geld van de Europese belastingbetaler moet terechtkomen bij projecten die voor werkgelegenheid en groei in Europa zorgen;
•    onderzoek naar ernstig wangedrag van leden en personeel van de EU-instellingen, want de burger moet de Europese instellingen kunnen vertrouwen;
•    een krachtig Europees fraudebestrijdingsbeleid.

Als onafhankelijke waakhond kan OLAF onderzoek doen bij vermoedens van fraude, corruptie of andere strafbare feiten die de financiële belangen van de EU schaden. Daarbij gaat het om:
•    alle uitgaven van de EU: de voornaamste uitgavencategorieën betreffen de Structuurfondsen, de fondsen voor landbouw en plattelandsontwikkeling,
directe uitgaven en externe steun;
•    bepaalde EU-inkomsten, voornamelijk douanerechten;
•    verdenkingen van ernstig wangedrag van EU-personeel en leden van EU-instellingen.

Meer informatie:

Jana CAPPELLO
Woordvoerder
Europees Bureau voor fraudebestrijding (OLAF) 
Telefoon: +32(0)2 29-85549
Email: olaf-mediaec [dot] europa [dot] eu (olaf-media[at]ec[dot]europa[dot]eu) 
http://ec.europa.eu/anti-fraud
Twitter: @OLAFPress

Chris JONES
Plaatsvervangend woordvoerder
Europees Bureau voor fraudebestrijding (OLAF)
Telefoon: +32(0)2 29-91606
Email: olaf-mediaec [dot] europa [dot] eu (olaf-media[at]ec[dot]europa[dot]eu)
http://ec.europa.eu/anti-fraud
Twitter: @OLAFPress