Dochodzenia OLAF-u ujawniły oszustwa i nieprawidłowości na kwotę ponad 1,2 miliarda euro

KOMUNIKAT PRASOWY nr 9/2024
PDF version

W 2023 r. dochodzenia prowadzone przez Europejski Urząd ds. Zwalczania Nadużyć Finansowych (OLAF) wykazały konieczność odzyskania ponad 1 miliarda euro – tyle pieniędzy unijnych podatników zostało sprzeniewierzone. Urzędnicy OLAF prowadzący dochodzenia zapobiegli także nienależytym wydatkom w wysokości 209 milionów euro i zamknęli 265 spraw. W opublikowanym dziś sprawozdaniu OLAF-u za 2023 r. podano najważniejsze wyniki i przykłady działań Urzędu, opisano przeprowadzone w zeszłym roku operacje i zauważone tendencje. 

Oprócz funduszy UE, które znalazły się w niewłaściwych rękach, OLAF tropił ślady przemytników, fałszerzy i osób dokonujących oszustw celnych, pomagał egzekwować unijne środki ochrony handlu i sankcje wspierające Ukrainę oraz opracowywał strategie mające zapobiegać i przeciwdziałać nowym formom nadużyć finansowych. OLAF badał również zarzuty dotyczące uchybień ze strony personelu lub członków unijnych instytucji.

Działalność dochodzeniowa OLAF-u w 2023 r.:

• OLAF zalecił odzyskanie 1.04 miliarda euro na rzecz budżetu UE.   
• OLAF zapobiegł bezpodstawnemu wydaniu z budżetu UE 209.4 miliona euro. 
• OLAF zamknął 265 dochodzeń oraz wydał 309 zaleceń podjęcia działań następczych skierowanych do odpowiednich organów krajowych i unijnych. 
• Po przeprowadzeniu przez ekspertów OLAF-u 1178 wstępnych analiz, Urząd wszczął 190 nowych dochodzeń. 
• OLAF zgłosił do Prokuratury Europejskiej 79 spraw dotyczących potencjalnych przestępstw.

Dyrektor generalny OLAF-u Ville Itälä skomentował: „2023 to rok zwalczania nadużyć finansowych na wszystkich frontach. Sprawozdanie to zawiera liczne przykłady spraw, w których OLAF wspólnie z partnerami pracował na rzecz ochrony unijnych interesów finansowych, obywateli, gospodarki i państwa prawa. 

OLAF nie tylko posiada uprawnienia do prowadzenia niezależnych dochodzeń, ale także odgrywa ważną rolę polityczną – w 2023 r. OLAF koordynował nowy plan działań Komisji Europejskiej w ramach strategii zwalczania nadużyć finansowych. Wierzymy bowiem, że najskuteczniejszym narzędziem zwalczania nadużyć finansowych pozostaje prewencja.

Przedstawienie sprawozdania zbiega się z obchodami 25 rocznicy powstania OLAF-u. W tym czasie OLAF wytropił miliardy euro, które w przeciwnym razie zostałyby utracone wskutek nadużyć finansowych i nieprawidłowości. Należy podkreślić, że żadne osiągnięcia ze sprawozdania ani z ostatnich 25 lat nie byłyby możliwe bez pracy wykonywanej przez pracowników OLAF-u. Naszym najcenniejszym atutem są urzędnicy prowadzący dochodzenia, eksperci w dziedzinie informatyki, analitycy kryminalistyczni, analitycy danych, prawnicy i eksperci prawni, eksperci ds. polityki”.

OLAF analizował zarzuty o zmowę, manipulowanie zamówieniami publicznymi, konflikty interesów i zawyżanie faktur. Zauważono również wzrost liczby nadużyć finansowych i nieprawidłowości popełnianych z wykorzystaniem środków cyfrowych. Przykłady dochodzeń prowadzonych przez OLAF w celu ochrony pieniędzy unijnych podatników obejmują wszystkie obszary wydatków UE, od finansowania regionalnego przez rolnictwo po badania naukowe. OLAF prowadził dochodzenia we wszystkich państwach członkowskich UE i w państwach trzecich.

Jeśli chodzi o cła, OLAF wykrył próby nadużywania procedur tranzytu celnego, uchylanie się od ceł antydumpingowych, podawanie nieprawdziwego pochodzenia i zaniżanie wartości towarów. OLAF współpracował również z partnerami w celu powstrzymania nielegalnego handlu różnymi produktami, takimi jak: podrabiane leki, pół miliona podrabianych i potencjalnie niebezpiecznych zabawek, 6 milionów litrów nielegalnego wina, piwa i napojów spirytusowych, tysiące ton nielegalnych odpadów. W 2023 r. OLAF otrzymał międzynarodową nagrodę Organizacji Narodów Zjednoczonych i Światowej Organizacji Celnej w uznaniu pracy na rzecz zwalczania nielegalnego handlu szkodliwymi dla klimatu fluorowanymi gazami cieplarnianymi. 

W ubiegłym roku OLAF zakończył również 44 dochodzeń w sprawie nieprawidłowości popełnionych przez pracowników lub członków instytucji UE. Dochodzenia te gwarantują, że wszyscy ponoszą odpowiedzialność zgodnie z najwyższymi standardami postępowania, jak słusznie oczekują tego obywatele Unii. Pomagają one także chronić reputację Unii jako całości.

OLAF ściśle współpracuje ze swoimi partnerami w organizacjach UE, w organach państw członkowskich i w państwach trzecich oraz z organizacjami międzynarodowymi. Łączenie faktów jest kluczowe, ponieważ oszustwa przekraczają granice i jurysdykcje. Sieć partnerów OLAF-u obejmuje wszystkie zakątki świata i co roku się powiększa – w 2023 r. podpisano nowe umowy z organami władzy w Stanach Zjednoczonych, w Ukrainie oraz z Grupą Banku Światowego. 

Sprawozdanie z 2023 r. jest dostępne na stronie internetowej OLAF-u, w pełnej interaktywnej wersji oraz w wersji skróconej.

_{Misja, mandat i kompetencje OLAF-u:
Misją OLAF-u jest wykrywanie nadużyć dotyczących środków finansowych UE, prowadzenie dochodzeń w takich sprawach i eliminowanie tych nadużyć.}

_{OLAF realizuje swoją misję przez:
•    prowadzenie niezależnych dochodzeń w sprawie nadużyć finansowych i korupcji z udziałem funduszy UE, aby zagwarantować przekazywanie pieniędzy unijnych podatników na projekty, które pomagają tworzyć miejsca pracy i sprzyjają wzrostowi gospodarczemu w Europie;
•    przyczynianie się do wzmocnienia zaufania obywateli do instytucji UE dzięki prowadzeniu dochodzeń w sprawie poważnych uchybień ze strony urzędników UE i członków instytucji UE;
•    tworzenie solidnej polityki UE w zakresie zwalczania nadużyć finansowych.}

_{W swojej niezależnej działalności dochodzeniowej, OLAF może prowadzić dochodzenia w sprawach dotyczących nadużyć finansowych, korupcji i innych przestępstw naruszających interesy finansowe UE w odniesieniu do:
•    wszystkich wydatków UE: główne kategorie wydatków to fundusze strukturalne, polityka rolna i fundusze
na rzecz rozwoju obszarów wiejskich, wydatki bezpośrednie i pomoc zewnętrzna;
•    niektórych obszarów dochodów UE – głównie opłat celnych;
•    podejrzeń poważnych uchybień ze strony urzędników UE i członków instytucji UE.}

_{Po zakończeniu przez OLAF dochodzenia, zbadanie i podjęcie decyzji w sprawie działań następczych w związku z zaleceniami OLAF-u należy do właściwych organów unijnych i krajowych. Wszystkie związane ze sprawą osoby uznaje się za niewinne do czasu udowodnienia ich winy przed właściwym sądem krajowym lub unijnym.}

Dodatkowych informacji udzielają:

Kirill GELMI
Rzecznika
Europejski Urząd ds. Zwalczania Nadużyć Finansowych (OLAF)
Telefon: +32(0)2 29-88146  
E-mail: olaf-media@ec.europa.eu
https://anti-fraud.ec.europa.eu
X: @EUAntiFraud
LinkedIn: European Anti-Fraud Office (OLAF)

Theresa ZAHRA
Zastępca rzecznika
Europejski Urząd ds. Zwalczania Nadużyć Finansowych (OLAF)
Telefon: +32 (0)2 29-57270   
E-mail: olaf-media@ec.europa.eu
https://anti-fraud.ec.europa.eu
X: @EUAntiFraud
LinkedIn: European Anti-Fraud Office (OLAF)